Historisch besef

Bekijk de rondwandelingen

Historisch besef

Niemand zonder geschiedenis
Of je het nu beseft of niet: geen mens is zonder geschiedenis. Je wordt geboren met de genen van je ouders, die ze weer deels van hun ouders mee kregen. Vanaf dat moment gebeurt er van alles wat ook een stempel op je leven zet.

 

Geschiedenis
Alles wat ooit is gebeurd heet ‘geschiedenis’. Er zijn grote delen van de geschiedenis waar je geen weet van hebt en die ook geen rol in je leven spelen. Maar er zijn ook gebeurtenissen en ontwikkelingen die je situatie of je doen en laten min of meer bepalen, ook al besef je dat misschien niet altijd. Internet is zo’n voorbeeld. Dat begon in 1969 in de VS als een militair netwerk van computers. In 1983 bracht Motorola de eerste mobiele telefoon op de markt. Die kostte $4000, woog een kilo, had een stand-by-tijd van een uur en je kon er een paar minuten mee bellen. In 2007 was de eerste smartphone te koop. Nu beheersen die apparaten het leven van vrijwel iedereen op onze planeet.

 

Historisch besef
Het besef dat de wereld er ooit anders uitzag, kan je helpen de huidige samenleving beter te begrijpen. Voorbeeld: er waren ooit Nederlanders die mensen kochten en verkochten. De nazaten van die tot slaaf gemaakten herinneren ons nu aan die zwarte bladzijde in onze geschiedenis. Ook in veel familiegeschiedenissen zijn er dingen gebeurd, die je (beter) doen begrijpen waarom tante X niets meer met oom Y te maken wil hebben en hoe gevoelig dat nog ligt als je een familiefeestje wilt organiseren. Ook dan komt een beetje ‘historisch besef ‘van pas.

 

Tijdlijn
Het Wereldtijdpad is een wandelroute langs een tijdlijn die 2000 jaar geschiedenis presenteert. Als de Romeinen indertijd de Lage Landen links hadden laten liggen, was Nijmegen nu waarschijnlijk niet de oudste stad van ons land. Als in 1953 ons land geen watersnoodramp was overkomen, hadden we nu misschien niet over de Zeelandbrug kunnen rijden. In 1974 verloor het Nederlands voetbalelftal de WK-finale van West-Duitsland met 1-2. Jongelui begrijpen misschien niet waarom sommige oudere voetballiefhebbers nog steeds niet zonder rancune over het ‘voetbaltrauma’ van toen kunnen spreken. En die gevoelens zijn op hun beurt niet goed te begrijpen zonder het besef dat onze oosterburen ooit ons land vijf jaar bezet hielden.

 

Toen, nu en straks
Kortom, enige kennis van ‘toen’ komt van pas om de wereld van ‘nu’ beter te begrijpen. Want hoe je het ook wendt of keert, het verleden werkt door in het heden. Ook is het zo dat wat nu speelt z’n wissel trekt op de ‘wereld-van-straks’. Zoals je nu misschien niet kunt begrijpen dat Nederlandse kooplieden betrokken waren bij de slavenhandel, zo zullen toekomstige generaties ons misschien gaan verwijten dat we op industriële wijze vlees produceerden of te laat in actie kwamen om onze natuurlijke omgeving te ontzien.

 

Themawandelingen
De informatie op de jaarpaaltjes langs het Wereldtijdpad zijn als los zand: duizenden feitjes ogenschijnlijk zonder enig verband. De themawandelingen die langs het pad zijn uitgezet voorkomen niet alleen dat al die losse gebeurtenissen je laten duizelen, maar ook dat een kleine selectie van feiten rond een thema een min of meer samenhangend beeld kunnen geven van een stukje verleden. Het kan je historisch besef verrijken..